Młyn wietrzny — Bravinné–Górny Nowy Dwór

Najstarsze pisane wzmianki o młynach wietrznych w Czechach i na Morawach pochodzą z 12 i 13 wieku, kiedy to były one zakładane przez klasztory, szlachtę i miasta. Zwłaszcza na południowo-wschodnich Morawach i na Śląsku, gdzie z uwagi na stałe wiatry i brak odpowiednich cieków wodnych, które bądź szybko wysychały, bądź często się rozlewały, młyny wietrzne znalazły swe zastosowanie. Dlatego młyny wietrzne budowali także właściciele młynów wodnych.
Obszary wokół Bramy Morawskiej oraz zbocza Gór Odrzańskich (Oderské vrchy), to znaczy terytorium, gdzie znajduje się Bílovec, udzielały odpowiednie warunki wykorzystania energii wiatru. Bezwietrznych dni w roku jest tu tyklo 25 – 33 %. Największy wzrost liczby wiatraków nastąpił na naszym obszarze w 19 wieku. Jednak początek maszyn parowych i budowa młynów maszynowych w tym samym wieku oznaczały stopniowy koniec nie tylko wietrznych, ale także wodnych młynów. Pomimo tego jeszcze w 1890 roku na terytorium dawnego powiatu Bílovec działało 52 młynów wietrznych. Niektóre uległy pożarom, inne zdemontowano, te niewykorzystane popadły w ruinę, a kolejne zostały zniszczone w ciągu bitw pod koniec II wojny światowej.
Młyn Bravinné stoi w tym miejscu podobno od 1910 roku, kiedy to został tutaj przewieziony z pobliskiego Leskovca w powiecie Opava. Ostatnim jego właścicielem był Alois Schurek. Młyn został uszkodzony i popadał w ruinę, jednak w 1965 roku udało się go do znacznego stopnia wyrementować.
Do dalszego istotnego remontu doszło w 2000 roku. Kosztem 325 tys. CZK wykonano wymianę zrąbów i gontów dachowych. Środki finansowe na remont uzyskano od miasta Bílovec, Ministerstwa Kultury i urzędu powiatowego. W 2001 roku nastąpił dalszy ciąg remontu - chemiczną impregnacją przeciwko kornikom. Mechanizm urządzenia do mielenia nie jest jednak sprawny.
Młyn miał zwykle 4 łopaty w większości o długości 8 m, które obracały się około 1x za 4-5 sekund. Łopaty były pokryte płachtami wypełnionymi długimi gontami. Kiedy nie mielono, skrzydła były ustawione do kształtu krzyża, w czasie burzy w kształcie X. Właściciel młyna mieszkał w młynie tylko w nadzwyczajnych i nagłych przypadkach w v tzw. „szalandzie“ (rodzaj spiżarni). Młyn wietrzny nie przynosił swemu właścicielowi wielkiego zysku i dlatego znaczna liczba młynów wietrznych była zwolniona od opłat.
Do młyna przywozili zboże w większości drobni rolnicy. Młynarz otrzymywał za mielenie bądź wynagrodzenie w naturaliach (około 6 kg za 1 q), co było korzystne w okresie nieurodzaju, bądź opłatę. Przykładowo w 1939 roku za mielenie 1 q żyta płacono 14 koron czeskich a 4 % tzw. „rozkurza”. 1q ziarna było rozkruszone za około ½ godziny przy dobrym wietrze, co oznaczało, że za dzień można było mleć nawet do 30 q zboża.
Młyny wietrzne często przenoszono z miejsca na miejsce, kiedy właściciel sprzedał młyn, lub znalazł lepsze i dogodniejsze miejsce do jego wykorzystania. Na małe odległości transportowano go w ten sposób, że został podniesiony drągami na drewniane walce, które były położone na grubych dębowych deskach. Po nich zwykle za pomocą koni młyn przesuwano. Jeżeli chodziło o dłuższe odległości, młyn został zdemontowany, przewieziony do nowego miejsca i ponownie poskładany. Tak było także w przypadku tego młyna. Te prace wykonywali tzw. „siekiernicy“.

Na podstawie informacji Zdeňka Kuchty, kronikarza Miasta Bílovec

Godziny otwarcia i kontakt

GODZINY OTWARCIA I CENNIK BILETÓW

Interaktywne zwiedzanie z wykładem młynarza i degustacją odbywa się w każdą pierwszą i trzecią sobota miesiąca (od czerwca do września) od godz. 14:00 i 15:30. Maksymalna liczba osób w grupie to 15. Bilety dostępne wyłącznie w przedsprzedaży (najpóźniej w piątek poprzedający sobotnie zwiedzanie do godz. 12:00) w IT Bílovec (+420 556 412 266) lub online (Bilety).

Cennik biletów: 60 CZK/normalny,
30 CZK/ulgowy (dzieci/studenci/emeryci/renciści)
dzieci poniżej 6. roku życia - bezpłatnie.

DOJAZD

Samochodem drogą łączącą Bílovec i Bravinné. Samochów można zaparkować pod kaplicą św. Marcina w miejscowości Nové Dvory na trasie Bravinné - Lukavec. Od kaplicy do młynu trzeba przejść pieszo ok. 750 metrów.

Pod kaplicą znajduje się również przystanek autobusowy Bílovec, Nové Dvory, kaple.

 

 

ZNACZKI TURYSTYCZNE

Znaczek turystyczny można w Punkcie Informacji Turystycznej w Bílovcu.

 

 


Powrót

© 2024 Kulturní centrum Bílovec, p.o. | provozováno s ondrejfirla.eu